آنچه در این مقاله میخوانید
صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی هستند که فعالیت اصلی آن‌ها در سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار است که در این مقاله می‌خواهیم بطور خاص درمورد مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری صحبت کنیم. بطور کلی سهامداران این صندوق‌ها، بر اساس میزان سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق سهیم هستند و سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، یک روش غیرمستقیم برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس است.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری چیست؟
در ابتدا به مزیت های صندوق های سرمایه گذاری میپردازیم که عبارتند از:
۱- مدیریت توسط کارشناسان حرفه ای
صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت مدیریت متخصصین و تحلیل‌گران با تجربه قرار دارند، که باعث کاهش ریسک عملیات می‌شود. این تیم حرفه‌ای، برای ایجاد عملکرد مناسب برای سرمایه‌گذاران، به طور مداوم در تلاش هستند تا در اوراق بهادار مناسب سرمایه‌گذاری کنند.
۲- تنوع سازی در سرمایه گذاری
با تجمیع سرمایه‌ی بزرگ در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، امکان تنوع‌بخشی به دارایی‌ها وجود دارد. همان‌طور که می‌دانید، تنوع‌بخشی به دارایی‌ها در یک سبد سرمایه‌گذاری، به کاهش ریسک کمک می‌کند. در حقیقت، این تنوع‌بخشی در دوره‌های سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت، باعث کاهش ریسک و پایداری پرتفوی می‌شود. برای یک سرمایه‌گذار با سرمایه‌ی یک‌میلیون تومان، تنوع‌بخشی شاید کار منطقی‌ای نباشد؛ اما در مورد صندوق‌ها، با توجه به حجم بزرگ سرمایه در اختیار مدیر صندوق، تنوع‌بخشی به دارایی‌ها ضروری است.
۳- نقد شوندگی بالا
واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری، قابلیت نقد شدن بالایی را دارند، به خصوص اگر صندوق با یک ضامن مطمئن برای نقد شدن تامین شده باشد. با وجود چنین ضامنی، شما در هنگام فروش واحدهای صندوق با هیچ مشکلی روبرو نخواهید شد. این در حالی است که چنین امکانی در بازار بورس وجود ندارد.
۴- شفافیت عملکرد
عملکرد هر صندوق سرمایه‌گذاری مشترک در بازه‌های زمانی معین توسط نهادهای مالی مورد بازبینی قرار می‌گیرد. این نهادها معمولاً شامل سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرس می‌شوند. تمام فعالیت‌های یک صندوق به‌طور شفاف اعلام می‌شوند. بنابراین، سرمایه‌گذاران، رسانه‌ها و تحلیل‌گران می‌توانند عملکرد صندوق را بررسی کنند.
۵- کاهش هزینه‌ها
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، دارایی‌های بزرگی را در قالب معاملات بلوکی انجام می‌دهند. بنابراین، این صندوق‌ها می‌توانند در کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشند.
۶- بدون نیاز به تخصص
بدون تردید، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک برای افرادی که فاقد وقت کافی یا تخصص لازم هستند، یک گزینه مناسب است. توصیه می‌شود که این افراد در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند تا از هدر رفتن زمان خود جلوگیری کنند.
۷- حق انتخاب
امکانی فراهم شده است تا سرمایه‌گذار بتواند از بین ده‌ها صندوق سرمایه‌گذاری، گزینه‌ای که بیشترین مناسبیت را دارد را انتخاب کند. انتخاب هر فرد بر اساس استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود متغیر است. هر سرمایه‌گذار می‌تواند بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، مختلط و درآمد ثابت، یکی را انتخاب کند.
۸- مطمئن در سرمایه گذاری
سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها تحت نظر مدیران و کارشناسان حرفه‌ای انجام می‌شود، که این مسئله شما را از استرس‌های مستقیم سرمایه‌گذاری می‌کاهد. علاوه بر این، اگر شما دانش و تجربه‌ی کافی از بازار را ندارید، می‌توانید به راحتی از این روش سود ببرید و خطر زیادی را به عهده نگیرید.
مطلب پیشنهادی: تورم چیست؟ ۳ سطح اصلی نرخ تورم
معایب صندوق های سرمایه گذاری چیست؟
هر بازار مالی علاوه بر مزایای فراوانی که برای سرمایه‌گذاران خود دارد، محدودیت‌هایی نیز دارد. اما شاید بسیاری از افراد به دنبال پاسخ به این سوال باشند که محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟
ابتدا باید این نکته مهم را ذکر کنیم که در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری، استفاده از واژه “محدودیت” به جای “عیب” مناسب‌تر است. زیرا تمام مواردی که در ادامه ذکر می‌شوند، محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند و نه عیب آن.
این محدودیت‌ها معمولاً توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به صندوق‌ها اعمال می‌شوند.
۱- محدودیت تعداد واحدهای صندوق
یکی از مشکلاتی که برای سرمایه‌گذاران گاهی اوقات پیش می‌آید این است که می‌خواهند واحدی از یک صندوق را خریداری کنند، اما تعداد واحدهای صادر شده از آن صندوق به حداکثر خود رسیده است. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذار باید یا منتظر بماند تا تعدادی از واحدهای صندوق ابطال شوند و برای او واحد سرمایه‌گذاری جدید صادر شود، یا اینکه خود صندوق با دریافت مجوز از سازمان بورس، حداکثر تعداد واحدهای قابل صدور خود را افزایش دهد. این موضوع بیشتر در مورد صندوق‌های محبوبی رخ می‌دهد که عملکرد خوبی داشته‌اند و تقاضا برای خرید واحدهای آن‌ها بالاست.
۲- ناشناس بودن بعضی صندوق ها
صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران از سال ۸۸ شروع به فعالیت کردند، با این حال، بسیاری از افراد جامعه از وجود این صندوق‌ها در ایران آگاه نیستند یا حتی از آن‌ها نشنیده‌اند. اگرچه در برخی موارد در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری صحبت شده است، اما بسیاری از افراد به آن توجهی نکرده‌اند. با این حال، افرادی که با صندوق‌ها و مزایای آن‌ها آشنایی دارند، از این فرصت استفاده کرده‌اند و سرمایه خود را به صندوق‌ها سپرده‌اند. طی این سال‌ها، آن‌ها توانسته‌اند از این راه سود قابل توجهی کسب کنند.
۳- آنی نبودن قیمت گذاری واحدهای صندوق
یکی از محدودیت‌هایی که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، عدم قیمت‌گذاری آنی است. این مسئله فقط در صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله مشاهده می‌شود، در حالی که صندوق‌های قابل معامله بورسی (ETF) قیمت‌های آن‌ها به‌صورت آنی بروزرسانی می‌شوند. بنابراین، اگر قصد خرید واحد صندوق را در روز کاری داشته باشید، باید تا پایان روز کاری منتظر بمانید تا قیمت‌گذاری انجام شود و سپس با قیمت فردا واحدهای صندوق را خریداری کنید. این محدودیت همچنین در زمان ابطال واحدها نیز وجود دارد.
۴- کمبود سامانه ای جامع برای صندوق ها
تعدادی از منابع معتبر که اطلاعات جامعی درباره صندوق‌ها را ارائه می‌دهند تا سرمایه‌گذاران بتوانند صندوق‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنند، در حال حاضر بسیار محدود است.
۵- ریسک پذیری در بازار
خطرپذیری به این معناست که اگر در یک بخش خاص سرمایه‌گذاری شود، عملکرد نامناسب آن بخش می‌تواند به صندوق‌ها آسیب بزند.
۶- توازن با نرخ بهره
اگر نرخ بهره افزایش یابد، بازدهی این دسته از صندوق‌ها کاهش می‌یابد.
۷- تضمین سود
صندوق‌ها در انواع متفاوتی موجود هستند و صندوق مناسب آن است که توسط بانک اصلی تضمین شده باشد. برخی از صندوق‌ها ممکن است حداقل سودی را تضمین کنند. در صورت عدم وجود تضمین برای حداقل سود صندوق، در شرایطی که بازدهی صندوق کاهش یابد، سود شما نیز ممکن است کاهش یابد و بانک یا صندوق سرمایه‌گذاری هیچ تعهدی در این زمینه ندارند. صندوق‌ها معمولاً یک پیش‌بینی سود دارند که همان عددی است که معمولاً توسط بانک به شما اعلام می‌شود؛ با این حال، سود نهایی صندوق ممکن است با این عدد متفاوت باشد.
۸- نداشتن اختیار در سرمایه گذاری ها
در سرمایه‌گذاری مستقیم، شما کنترل کاملی بر سبد دارایی خود دارید و می‌توانید خرید و فروش دارایی‌های خود را نظارت کنید. اما در صندوق‌ها، این عملیات توسط مدیران صندوق انجام می‌شود و شما حق دخالت و نظارت در این موارد را ندارید و فقط سود حاصل شده را دریافت خواهید کرد.
۹- هزینه اداره صندوق سرمایه گذاری
یکی از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هزینه‌های مدیریتی است که برای اداره هر صندوق پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها در صورتی که سرمایه‌گذار تصمیم به معامله مستقیم داشته باشد، به حساب نمی‌آیند.
مطلب پیشنهادی: بیمه عمر بهتر است یا خرید طلا؟
کلام آخر
در این مقاله از آکادمی استاد ترید به بررسی مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری پرداختیم. با توجه به سودهای حاصل از سرمایه‌گذاری کم ریسک و آسان در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بسیاری از افراد این نوع سرمایه‌گذاری را به سرمایه گذاری های مستقیم که نیاز به علم و تجربه شخصی دارد ترجیح می‌دهند.
بهتر است توجه داشت که قبل از اقدام به هرگونه سرمایه گذاری به معایب و مزایای آن توجه کنیم تا از خطرات احتمالی در آینده جلوگیری کنیم.
