آنچه در این مقاله میخوانید
اگر تا به حال به بانک رفته‌اید و دفترچه حسابتان را بررسی کرده‌اید، احتمالا به فکر این افتاده‌اید که چگونه سود محاسبه می‌شود. درک تفاوت بین سود ساده و مرکب و روش محاسبه آن‌ها می‌تواند موضوعی جذاب باشد که در این مقاله به موضوع اثر مرکب چیست خواهیم پرداخت. علاوه بر این، درک مفهوم سود مرکب در زمینه سرمایه‌گذاری نیز بسیار مهم است.
سود مرکب به زبان ساده (Compound Interest)
سود مرکب، نوعی سود است که با ترکیب و مضاعف کردن به دست می‌آید. به عبارتی، در محاسبه سود مرکب، نه تنها سودی که به اصل سرمایه اضافه می‌شود را در نظر می‌گیریم، بلکه سود حاصل از خود سودها را نیز در نظر می‌گیریم. در حالی که در محاسبه سود ساده، فقط به اصل سرمایه و سود حاصل از آن توجه می‌شود. بهره مرکب یعنی بهره‌ای که از خود بهره به دست آمده است.
در حالی که در بهره ساده، بهره‌ای که در هر دوره دریافت می‌شود، فقط برگرفته از سرمایه‌گذاری اولیه است. تاثیر مرکب کردن در دوره‌های طولانی تر بسیار آشکارتر است و باعث رشد قابل توجه سرمایه می‌شود. برای تعریف دقیق‌تر، می‌توان گفت که سود یا اثر مرکب، نوعی سود است که در محاسبه آن، علاوه بر اصل سرمایه، بهره جمع شده از دوره‌های قبل نیز به سپرده یا وام اضافه می‌شود.
مطلب پیشنهادی: بیمه عمر بهتر است یا خرید طلا؟
سود مرکب، مجموع مبلغ سپرده و سود آن در پایان یک دوره زمانی خاص است که از مبلغ سپرده فعلی کم شده است. بخش داخل پرانتز، همان مبلغی است که در پایان دوره دریافت میکنیم. هرچه تعداد n بیشتر باشد یا دوره دریافت سود طولانی‌تر باشد، سود بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال، اگر دوره دریافت سود از یک‌بار پرداخت سالانه به دوبار پرداخت هر شش ماه یک‌بار تغییر کند، n افزایش می‌یابد و سود مرکب نیز بزرگ‌تر خواهد شد.
بنابراین، با وجود اینکه بازه زمانی هر دو مورد یک سال است، اما مقدار بهره مرکب که به یک وام یک میلیون تومانی به صورت سالانه و با نرخ ۱۰% تعلق می‌گیرد کمتر از مقدار بهره مرکب خواهد بود که به همان وام یک میلیون تومانی ولی با نرخ ۵% و به صورت شش‌ماهه تعلق می‌گیرد. در حقیقت، سود مرکب به صورت تصاعدی محاسبه می‌شود و این نوع سپرده در بانک باعث افزایش سرعت سود نسبت به سودهای عادی می‌شود.
در فرمول بالا، اگر دوره دریافت سود سالانه باشد، باید نرخ بهره هم سالانه لحاظ شود و اگر دوره دریافت سود ماهانه باشد، باید نرخ بهره هم ماهانه لحاظ شود؛ یعنی باید نرخ سود سالانه را تقسیم بر دوازده کنید. حال فرض کنید که بین دو گزینه زیر باید انتخاب کنید:
- دریافت ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان نقد الحاضر
- پس‌انداز روزانه ۱,۰۰۰ تومان به مدت ۱ ماه با این شروط که هر روز پس‌انداز دو برابر شود
قبل از آشنایی با مفهوم سود مرکب، شاید درک صحیحی از گزینه دوم نداشتید. اما حالا با یک محاسبه ساده می‌توانید بفهمید که سود حاصل از گزینه ۲، به دلیل مرکب شدن سود، بیشتر است.
مطلب پیشنهادی: بهترین ارزهای دیجیتال حوزه سلامت
اهمیت سود مرکب چیست؟
استفاده از سود مرکب می‌تواند سرمایه ما را نسبت به سود ساده، چند برابر کند. مهم‌ترین نکته این است که فقط زمانی می‌توانیم از سود مرکب بهره ببریم و سرمایه خود را چند برابر کنیم که درآمد پایدار داشته باشیم. به عبارت دیگر، برای درآمدهای موقتی و گذرا، این روش کاربردی نخواهد داشت. دو اصل مهم در سود مرکب وجود دارد؛ اولین اصل این است که به سرمایه‌گذاری و سود آن دست نزنید و به آن فرصت رشد دهید و دومین اصل، صبر و حوصله است.
چگونه از سود مرکب بهره ببریم؟
برای استفاده از مفهوم سود مرکب، ابتدا باید درک صحیحی از دارایی داشته باشیم. دارایی، هر چیزی است که ارزش مادی داشته و با واحد پول قابل سنجش باشد، مثل پول، سکه، خانه، ماشین و غیره. این دارایی می‌تواند برای افزایش در حساب بانکی یا کسب و کار استفاده شود.
بنابراین، ما نیز باید تلاش کنیم تا کسب و کاری داشته باشیم که حتی در حین خواب نیز سودآور باشد و سود حاصله را مجدداً در کسب و کار فعلی یا سایر کسب و کارها سرمایه‌گذاری کنیم تا به پیشرفت شگفت‌انگیز ما در اکتساب ثروت منجر شود. یکی از روش‌های ساده برای ایجاد سود مرکب، توجه به سرمایه‌گذاری‌های کوچک است. در حقیقت، با استفاده از سرمایه‌گذاری‌های کوچک و قرار دادن آن‌ها در مسیر صحیح سرمایه‌گذاری، فرد می‌تواند ثروت خود را چند برابر کند.
خرید اوراق بهادار و شرکت در بازار سرمایه از جمله روش‌هایی است که می‌تواند ما را به این هدف برساند. نظام پرداخت سود بانک‌ها بر اساس سود مرکب نمی‌باشد. زیرا اگر از این روش استفاده کنند، به سرعت وضعیت ورشکستگی رخ خواهد داد. لذا نمی‌توان با پس‌انداز در بانک به سود مرکب دست یافت. اما اگر فرد دارای دانش و تخصص لازم باشد، می‌تواند با خرید و فروش مناسب اوراق بهادار و سهام، به سود مرکب برسد. روند کار به این صورت است که با هر بار فروش سودآور سهام، مبلغ حاصل شده را نیز دوباره برای خرید سهام استفاده می‌کنند و آن را به سپرده اصلی خود اضافه می‌کنند.
البته، برای رسیدن به سود مرکب، روش‌های متعددی وجود دارد، از جمله سرمایه‌گذاری در بخش صادرات، خرید و فروش ارز، طلا، املاک و خودروها. هر یک از این روش‌ها نیازمند دانش و تجربه خاص خود هستند. در هر روشی، ابتدا باید به سود برسیم و سپس سود حاصله را به سرمایه اولیه اضافه کنیم تا به سود مرکب برسیم. در حقیقت، نیاز به درآمد پایدار و زمان کافی داریم. اگر می‌خواهیم مبلغ اصلی پول را از کل مبلغ جدا کنیم و فقط سود حاصل شده را محاسبه کنیم، باید از فرمول زیر استفاده کنیم:
در نهایت فرمول، P که مبلغ اصلی سرمایه است، از سود حاصل شده کم می‌شود.
فرمول:
A = مقدار سود حاصل از سرمایه‌گذاری
p = مبلغ سرمایه اولیه
r = نرخ سود سالانه (به صورت عدد اعشاری، برای مثال برای ۲۰ درصد سود سالانه، عدد ۰٫۲ استفاده می‌شود)
n = تعداد باری که سود در طول سال محاسبه می‌شود
t تعداد سال‌هایی که سرمایه‌گذاری انجام می‌شود=
مثالی ساده از نحوه محاسبه سود مرکب این است که فرض کنید شما ۱۰۰ میلیون تومان در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اید و ۲۰ درصد سود، یعنی ۲۰ میلیون تومان، کسب کرده‌اید. با افزودن این ۲۰ درصد به ۱۰۰ میلیون تومان، مجموع سرمایه شما به ۱۲۰ میلیون تومان خواهد رسید.
حالا با داشتن ۱۲۰ میلیون تومان سرمایه، اگر دوباره ۲۰ درصد سود ببرید، سود شما به ۲۴ میلیون تومان خواهد رسید. این ۴ میلیون تومان سود اضافی نتیجه‌ی افزودن ۲۰ میلیون تومان سود به سرمایه اولیه است. آلبرت انیشتین معتقد بود که بهره مرکب بزرگ‌ترین کشف ریاضیدانان در تاریخ است. بهترین تشبیه برای بهره مرکب، کاشت درخت است؛ زیرا هرچه بیشتر در سرمایه‌گذاری زمان صرف کنید، در نهایت ثروت بیشتری خواهید داشت.
در زندگی روزانه، اگر هر ماه مقدار کمی پس‌انداز کنید و آن را در یک سیستم با سود مرکب قرار دهید، پس از چند سال می‌توانید به سرمایه‌ای بزرگ دست یابید. این قدرت سود مرکب است. نکته مهم در این فرآیند افزایش ثروت، صبر است. بنابراین، بهتر است که استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را بلندمدت تر کنید تا بتوانید از این مفهوم به نحو احسن استفاده کنید.
همانطور که در کتاب «اثر مرکب» توسط «دارن هاردی» ذکر شده است، هر تغییر کوچک مثبت می‌تواند به نتایج بزرگ مثبت در آینده منجر شود. این تغییر می‌تواند در زمینه سرمایه‌گذاری، رفتار خرج کردن پول، پس‌انداز کردن آن یا تغییر عادت‌های شخصی باشد. بنابراین، حتی اگر سرمایه شما کم باشد، با سودهای کوچک شروع کنید و به قدرت زمان اعتقاد داشته باشید.
مطلب پیشنهادی: صورت سود و زیان چیست؟
سخن آخر سود مرکب
در بازار سرمایه نیز، اگر سود سهام خود را نبرید و از قدرت بهره مرکب استفاده کنید، می‌توانید سود بیشتری از سهام خود ببرید؛ زیرا در طول زمان، هم به اصل سرمایه و هم به سود آن اضافه می‌شود.
فکر کنید اگر ۱۰۰۰۰۰۰ تومان داشته باشید و بتوانید هر ماه ۱۰ درصد به سپرده ماه قبل خود اضافه کنید و از اصل سپرده خود برداشت نکنید، پس از ۱۰ سال بیش از ۹۰ میلیارد تومان دارایی خواهید داشت! به عبارت دیگر، بازار بورس جایی است که ثروت از دست عجولان به دست صبوران و محافظه‌کاران منتقل می‌شود. هرچقدر بیشتر صبر کنید و تجربه کسب کنید، لذت بخش‌تر خواهد شد و ثروت شما بیشتر خواهد شد.
